ถังแยกขยะเป็นอีกตัวอย่างหนึ่งของงานออกแบบที่คิด UX ได้ยาก เพราะ ส่วนมากแล้วมันต้องช่วยเปลี่ยนพฤติกรรมของคนที่ไม่คิดจะแยกขยะให้หันมาแยกขยะด้วย หรือถ้าคนทิ้งขยะอยากแยกขยะอยู่แล้วก็ต้องทำให้เค้าเลือกถังได้ง่ายที่สุด ไม่งั้นเค้าก็จะไม่เลือกซะเลย
ใช้ตัวหนังสือใหญ่ๆ เพื่อสื่อ
ผมลองค้นถังแยกขยะมาห้าแบบ โดยแบบแรกที่ยกมาเป็นตัวอย่างวิธีที่ตรงไปตรงมา ง่ายและชัดเจน งานออกแบบใช้ตัวอักษรตัวใหญ่มองเห็นได้จากระยะใกล ถ้าไม่รวมการออกแบบตัวถังขยะ ผมคิดว่าในทาง Usability ถือว่าใช้ได้เลย
ใช้ตัวหนังสือเล็กๆ เพื่อสื่อ
เมื่อเปรียบเทียบกับถังขยะชุดที่สองที่ใช้ตัวหนังสือเล็กๆ แถมมีตัวหนังสือสีขาวอยู่บนพื้นสีเหลืองสว่างอีกต่างหาก สิ่งที่มองเห็นได้ชัดกลับเป็นคำว่า XN และ Logo ซึ่งทำให้ผมพยายามมองอยู่พักนึงว่ามันคืออะไร นอกจากนั้นผมคิดว่าถังขยะนี้ตั้งในเมืองไทยน่าจะทำให้ตัวหนังสือภาษาไทยใหญ่กว่านี้ ยกเว้นว่ามันจะตั้งอยู่ในสถานที่ที่ฝรั่งเยอะเลยทำให้ภาษาอังกฤษใหญกว่า แต่โดยรวมแล้วมันทำให้ถังขยะชุดแรกดูดีขึ้นมากเลยครับ
มีตัวหนังสือขนาดใหญ่อยู่บนถังขยะ
ถังขยะชุดที่สามดูน่าใช้มากครับ มีสามถังที่สามารถมองเห็นได้จากระยะไกลแถมอยู่สูงด้วย ผมไม่ชอบตรงที่มันไปบังป้ายทิ้งขยะ และ ถังสีเหลืองกับถังสีเถาใช้ตัวหนังสือสีขาวอยู่บนพื้นสีสว่างคล้ายถังขยะชุดที่สองทำให้มองไม่ค่อยเห็น ถึงจะแต่มองได้ง่ายกว่าเพราะตัวหนังสือใหญ่แต่ก็มีปัญหาอยู่ดี ผมมองว่าในด้านประสบการณ์ผู้ใช้ น่าจะอยากใส่ขยะให้ถูกถังมากกว่าสองแบบที่สองครับ
ใช้ สีและทรงของช่องใส่ขยะ พร้อมรูปภาพประกอบ
ถังชุดที่ 4 ถือว่าคิดมากกว่าสามแบบแรก คือใช้รูปภาพเพื่อให้มองได้ง่าย ใครเคยรู้แล้วก็จะแยกได้เร็วขึ้นไปอีก ใครอ่านหนังสือไม่ออกก็พอจะเดาได้ นอกจากนั้น ช่องใส่ขยะถังกลางยังใช้รูปทรงทรงกลมแทนความหมายว่าเอาไว้ใส่กระป๋อง ช่วยให้คนอยากใส่มากขึ้น แม้ว่าจะใส่ได้ยากแต่คนมีแนวโน้มจะใส่ของเข้าไปในรูอยู่แล้ว ส่วนสีแดงด้านซ้ายก็ช่วยบอกว่าเป็นช่องอันตราย คือขยะที่ไม่ใช่กระป๋องและขวด จะมารวมช่องนี้หมด ผมว่าแบบนี้น่าใส่กว่าสามแบบแรกนะ
ใช้รูปทรงเพื่อสื่อ
ถังขยะชุดสุดท้าย ขายความเก๋ ในเชิง Usability แบบนี้ถือว่าใช้งานได้ยาก เพราะการจะตีความรูปทรงนี้ต้องใช้ความคิดเลยทีเดียว แถมสีขาวเหมือนกันหมดทำให้มองไม่ค่อยเห็น แต่ในทาง UX ผมคิดว่าผู้ใช้ได้ประสบการณ์ที่ประทับใจในการใส่ขยะลงไปในถังทั้งสาม เพราะความเก๋ จนผมแทบจะเดินไปหาขยะมาลองทิ้งเลยทีเดียว
งานออกแบบที่คำนึงถึง UX บางทีเราจะยอมลดเรื่องการสื่อสาร (Information Architech) หรือเรื่องความง่าย (Usability) เพื่อแลกกับ UX ที่เจ้าของงานคาดหวังไว้ ถ้าเจ้าของงานเป็นร้านศิลปะ อาจจะชอบถังขยะแบบที่ห้า แต่ถ้าเจ้าของงานเป็นสวนสาธารณะ อาจจะต้องให้ความสำคัญกับ Usability มากกว่านี้ เพื่อให้ได้ UX ที่เหมาะสม
สำหรับใครที่กำลังทำงานเรื่อง UX อย่ามัวแต่คิดหน้าตาจนลืมตามหา เจ้าของงาน และ ผู้ใช้งาน นะครับ
เพิ่งเจอป้ายทางออกที่ใช้ตัวอักษรขาวบนพื้นเหลือง มีกราฟิกประกอบและเลือกตัวอักษรมาอย่างตั้งใจ แต่ กว่าจะมองเห็นเกือบเลี้ยวผิดละ
ตอบลบ